Uwadze przedsiębiorców polecamy projekt ustawy odszkodowawczej, który został przyjęty przez Senat 19 lutego 2021 r. Przewiduje on wsparcie dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami trwającego stanu epidemii. Zgodnie z jej założeniami przedsiębiorcy, którzy ponieśli szkody na skutek wprowadzonych przez rząd ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, mogliby ubiegać się o odszkodowanie w wysokości 70 procent szkody majątkowej, jakiej w związku z powyższym doznali. Zaproponowane rozwiązania mają być szansą na przetrwanie dla poszkodowanych, a dla Skarbu Państwa – szansą na ograniczenie skali roszczeń, z którymi przedstawiciele niektórych branż już zaczęli występować do sądów. Zaproponowane rozwiązania legislacyjne mają także przeciwdziałać zatorom sądowym. Komentatorzy wskazują, że projekt ten jest „formą <<ugody>> ze Skarbem Państwa”.
Zgodnie z projektem pomocą mieliby zostać objęci:
- osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze;
- spółki niezatrudniające pracowników (jawne, komandytowe, cywilne),
- firmy, których PKD nie zostało objęte dotychczasową pomocą;
- firmy, które miały niewłaściwe dobrane PKD,
- firmy, które odnotowały największe spadki w 2020 roku i nie zostały objęte pomocą z tarczy finansowej 2.0, które ze względu na wprowadzone limity nie mogły ubiegać się o pokrycie 70 proc. kosztów stałych;
- firmy założone w 2020 roku;
- firmy, dla których otrzymana pomoc nie pokryła zdecydowanej większości strat.
Projekt przewiduje administracyjną, pozasądową i szybszą w stosunku do sądowej drogę wyliczania szkody majątkowej i odszkodowania w oparciu o decyzje wojewodów. Wyliczona szkoda byłaby ponadto pomniejszona o równowartość pomocy udzielonej dotychczas poszkodowanemu. W ten sposób mogliby skorzystać z tego mechanizmu jedynie ci, dla których dotychczasowe pomoc rządowa nie okazała się wystarczającą do pokrycia wszystkich strat.
Środki na odszkodowania miałyby pochodzić z Funduszu Odbudowy UE, co stanowiłoby gwarancję ochrony interesów Skarbu Państwa, bo w ten sposób mechanizm pozostawałby bez wpływu na kondycję tego ostatniego. Fundusz Odbudowy UE dedykowany jest wsparciu gospodarek poszczególnych państw członkowskich w celu niwelowania negatywnych skutków epidemii. Kalkulacje wskazują, że Polska może liczyć z niego na ponad 23 miliardy euro w formie dotacji oraz ponad 34 miliardy euro w formie pożyczek.
Projekt ustawy odszkodowawczej został w Senacie przyjęty bardzo dużą większością, co daje nadzieje na ponadpolityczny konsensus. Kluczowe będzie jednak stanowisko rządu i odzwierciedlające je losy projektu w Sejmie. Warto więc śledzić dalsze prace nad nim.